ELKARRIZKETAK

2012/2013ko ikasturte honetan ere, HUHEZIko ikasleok Lan Boluntarioetan lanean ari gara. Auzolan hauen mundua hobeto ezagutzeko asmoz, hainbat elkarrizketa egin ditugu lan boluntarioetan lanean ari diren pertsona esanguratsu askori. 

Elkarrizketa guztiak blog honetan sartzea ezinezkoa izango litzateke, hori dela eta, Komunikazio Taldeko partaideok HUHEZIko ikasleek egindako 10 elkarrizketa esanguratsuenak aukeratu ditugu, eta blog honetako hurrengo sarreretan ikusgai izango dituzue:

Amaia Agirretxe
Juan Inazio Sudupe
Fernando Olalde
Maitane Murillo
Aitor García Vicuña
Jose Mari Agirretxe (Porrotx)
Kike Amonarriz
Jone Iribecampos eta Ane Errasti
Itsaso Gartzia
Esther Alonsori elkarrizketa

Espero dugu zuen gustukoak izatea eta disfrutatu elkarrizketekin!

ITSASO GARTZIA (elkarrizketa)

Elkarrizketatua: Itsaso Gartzia
Elkarrizketatzaileak: Leire Alvarez eta Itsasne Larruskain
Lan boluntarioko elkartea: "Tabira Saskibaloi Kluba"

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Euskal Herriko (1968, Durango, Bizkaia) Tabirako Saski-baloi Klubeko zuzendaria da. Zuzendari bezala, 2 urte daramatza baina lehenago, 4 urtetan zehar, zuzendari orde bezala aritu zen.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zerk bultzatu zaitu klub honetan bolunta-rio bezala aritzera?
Beti izan dut boluntario bezala aritzeko kezka bat. Txikitatik arduratu naiz ondokoen beharrengan eta nire seme-alabak saskibaloian hasi zirenean, bertan lana egiteko jendea behar zela ikusi nuen. Horrela Durangaldeko gizartera nire harri-koskorra ekartzeko aukera ikusi nuen.

Gustuko duzu egiten duzun lana? zergatik?
Bai, oso gustuko. Denboraldiaren zehar beti une onak eta ez hain onak daude, baina azken finean, Durangaldeko gaztetasunaren alde zerbait egiten ari naizela sentitzen dut eta niretzako, pertsona bezala, oso aberasgarria da. Denboraldiaren hasieran klubeko jokalari guztiak kantxan ikusten ditudanean, ia negarra irteten zait. Bertan konturatzen naiz nire lanak balio bat daukala.

Nola antolatzen da kluba?
Gure klubeko ardatzak sei dira: zuzendaritza batzordea, entrenatzaileak, jokalariak, babesleak, eskolak eta bazkideak. Bakoitzak bere funtzioa du eta batak bestea martxan jarraitzeko behar du. Kate horretan, ardatz batek ez badu ondo funtzio-natzen, klubak arazoak izan ditzake.

Zenbat pertsonek osatzen dute kluba?
Denboraldi honetan, gutxi gora behera 1500 lagun elkartu gara. Kopuru horretatik 800 inguru entrenatzaile eta jokalariak dira. Besteak, bazkide, laguntzaile, babesle eta abar dira.

Zein da klubaren filosofia?
Gure klubaren filosofia, modu amateur eta altruista batean Durangaldeko gazteen artean saskibaloi-zaletasuna bideratzea eta sustatzea da. Hori dena dohain egiten dugu. Gure lema “dohain eman dohain jaso duzuna” da.

Zein balio transmititu nahi dira?
Pertsonak etorkizunerako prestatzea nahi dugu. Entre-natzaileak zein jokalariak, beren bizipenen artean adiskidetasuna, eskuzabaltasuna eta talde-mailako ahalegina barneratuz, etorkizunean baikortasunez eta besteekiko begirunez jokatzen jakin dezaten edozein testuingurutan (familiartean, lanean edo edozein elkartetan).

Zelako harremana duzue zuzendaritzako taldekideen artean?
Gure harremana ezin hobea da eta elkar oso ondo ulertzen gara. Denok lana eta familiaz gain, Tabirakorekin konpromiso bat daukagu eta momentu onak zein momentu txarrak denon artean
bizitzen ditugu.

Eta klubean parte hartzen duten pertsona guztien artean, nola konpontzen zarete?
Orokorrean oso ondo. Dena den, lehen esan dizuedan bezala, gure kluba pertsona askok osatzen dutenez, erabakiak hartzen direnean ezinezkoa da denak pozik uztea. Baina gure ahalegina eta esfortzua denontzako hoberena egitea dela esango nuke.

Kluba sortu zenetik, zein aldaketa mota ikusi dituzu?
Kluba orain dela 52 urte sortu zen. Zorionez, hasierako lema nagusiak, “doan eman doan jaso duzuna”, oraindik bizirik jarraitzen du eta hori oso gauza garrantzitsua da. Izan ere, gaur egungo gizartean oso zaila da horrelako filosofia bat mantentzea. Hortik aparte, gazteen ohiturak asko aldatu dira. Lehen baloi bat hartzen zuten eta kalean egoten ziren jolasten arratsalde osoa. Gaur egun, eskolaz kanpoko ekintza asko dituzte eta ia ez daukate astirik baloi batekin jolasteko. Hor aldaketa nabarmena dagoela esango nuke.

Zuk zenbateko garrantzia ematen diozu euskara bultzatzeari?
Nik neuk garrantzi osoa ematen diot euskara bultzatzeari. Nik ezin dut ulertu gaur egungo gazteak gazteleraz hitz egiten ikustea. Denok euskaraz ikasteko aukera baitute eta zoritzarrez, euren artean gehienak gazteleraz hitz egiten dute. Pena bat!

Eta klubean nolako garrantzia ematen zaio?
Klubaren barruan azkeneko urteetan lan handia ari gara euskararen alde egiten eta bi hizkuntza, gaztelera eta euskara, modu berdinean erabiltzen saiatzen gara.

Eta klubaren barruan honen erabileraren presentzia antzematen dela esango zenuke?
Nik baietz esango nuke. Zuzendari batzuen artean euskaraz soilik hitz egiten dugu eta nik neuk entrenatzaile askorekin ere euskaraz erlazionatzen naiz. Dena den, oraindik lan handia daukagu aurretik.
Ez dut ulertzen euskaldun entrenatzaileak zergatik ez dieten umeei euskaraz hitz egiten. Izan ere, gaur egungo ume gehienek euskaraz dakite, orduan zergatik gaztelera erabili?

Bizkaia mailan inguruko klubekin nolako harremana duzuela esango zenuke?
Oso ona benetan. Beti laguntzeko prest gaude eta baita eurek guri ere. Orokorrean, oso harreman sendoak eta fidagarriak ditugu bai Bizkaiko beste klubekin bai Federazioarekin ere.

Eta Euskal Herri mailan?
Baita ere. Agian harreman gutxiago daukagu, gure talde gehienak Bizkaiko arloan ari direlako, baina denokin ondo konpontzen gara.

Durangaldean kokatzen dela kontuan izanda, inguruko beste erakundeekin nolako harremana duzue?
Durangaldeko erakundeei beti laguntzeko prest gaude. Denboraldi honetan, Emakumeenganako biolentziaren aurkako plataforma elkartearekin kalean bildu ginen, Lilakrosan parte hartu genuen (Emakumeen eta gizonen arteko Berdintasunaren aldeko lasterketa) eta euskararen aldeko korrikan ere parte hartu genuen.

Udalarekin ze harreman mota duzue?
Oso harreman ona eta hurbila. Udalaren babesa, bereziki instalakuntzaren aldetik, oinarrizkoa da guretzat.

Eta Durangoko eskolekin?
Durangoko sei eskola gure Klubeko harrobiak dira eta gure arteko hartuemanak finkatu, bermatu eta hobetzeko asmoz, hitzarmen bat sinatzen dugu urtero. Gainera, eskolako talde guztiak Tabirako izena aurretik eramaten dute, adibidez, Tabirako Landako.

Kluba aurrera ateratzeko nondik jasotzen dituzue diru laguntzak?
Dirulaguntzak bakarrik gure babesleengandik jasotzen ditugu. Tabirakon inork ez duelako ordaintzen saskibaloira jolasteagatik.

Nola ikusten duzu boluntariotza lanean zure burua?
Lan hau boluntarioa ez balitz izango, ni ez nintzateke hemen egongo.

Zein onura ikusten diozu boluntariotza lana egiteari?
Gaur egungo gizartea oso materialista eta berekoia da. Baina, gure klubean, ez jokalari federatuek, ez entrenatzaile federatuek, ezta zuzendaritzako kideek ere, ez dute ezer kobratzen kluberako egiten duten lanaren truke. Izpiritu hori gal ez dezagun filosofia hori harrobitik bultzatzen dugu. Umeak ikasi behar dute bizitzan besteen alde zerbait egin behar dutela.

Eta zein kalte?
Nire ustez, bat ere ez.

Etorkizunean zure burua klub honen barruan ikusten duzu?
Oraindik beste bi urte zuzendari bezala egingo ditut Tabirakoko zuzendaritzan eta nik uste dut jende berriari paso eman beharko diogula.

Bizitzako arlo ezberdinetan boluntariotzari garrantzia gehiago eman behar zaiola uste duzu?
Noski baietz. Gizarte honetan arlo asko dauzkagu boluntario moduan lan egiteko baina zoritzarrez ez dago jende asko laguntzeko prest. Bakoitzak bere bizitza darama eta ez dio ondokoari begiratzen. Arinegi bizi gara eta ez dugu astirik ondokoen beharrak ikusteko.

JONE IRIBECAMPOS eta ANE ERRASTI (elkarrizketa)

Elkarrizketatuak: Ane Errasti eta Jone Iribecampos
Elkarrizketatzaileak: Garazi Esteban eta Olatz Azkarate
Lan boluntarioko elkartea: "Tiritatxoak"

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

“Tiritatxoak” proiektuan hasi berriak diren bi gazte Arrasatearri elkarrizketa hau egin diegu, Jone Iribecampos eta Ane Errastiri hain zuzen ere. Lehena, erizaintza graduko hirugarren mailako ikaslea da eta aldi berean, Txatxilipurdi euskara elkartean dihardu. Bigarrena, fisioterapeutako bigarren mailan dago eta honek ere Txatxilipurdik antolatutako hainbat ekintzetan hartzen du parte.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zer da “Tiritatxoak”?
A.E: Tiritatxoak Jonek eta Enekok, Txatxilipurdiko zuzendariak, pentsatutako proiektu bat da. Osasun munduan Jone eta biok bakarrak garenez Txatxilipurdi Elkartean, niri proposatu zidaten proiektu honetan parte hartzeko eta Arrasate ospitalean zerbait ezberdina egiteko. Ideia ona iruditu zitzaidan eta horri ekin genion gogotsu. Proiektu hau ospitalean dauden haurrekin ekintza ezberdinak egitean datza.

Nondik dator izena?
A.E: Irrien lagunen pertsonai bat da Tiritatxo, mediku bat hain zuzen ere. Ezaguna denez eta umeak ezagutzen dutenez, egokia iruditu zitzaigun izen hori gure proiektuari jartzea. Honetaz gain, Irrien lagunekin kontaktua lortzeko eta haurrek gu pertsonai famatu batekin identifikatzeko ere baliogarria zela pentsatu genuen.

Nondik sortu zen ideia?
J.I: Txatxilipurdik urtero, ikasturtea hasi aurretik, mintegi bat egiten du bertako langile guztiak elkartu eta gai ezberdinen inguruan hausnartzeko. Aurreko irailean Garaionen izan ginen 48 gazte inguru. Ia gehienak hezkuntzarekin lotutako ikasketak dutenak ziren eta hezkuntza sistemaren inguruan hitz egiten zuten denbora guztian. Ni nintzen bakarra osasun munduan murgilduta nengoena eta nik ere arlo horretan aldaketak egin behar direla esan nien. Hori dela eta, Txatxilipurdiko zuzendariak ideia hartu eta buelta batzuk eman ostean proposatu zigun ea prest egongo ginatekeen Arrasateko ospitalean umeekin ekintzak egiteko. Honetaz gain, bertan lanean ezagun bat zegoen, berekin kontaktuan jarri eta hau ospitaleko pediatrako buruzagiarengana joan zen gure proiektuaren berri ematera.

Beraz, esan daiteke berriak zaretela, noiz hasi zineten proiektua aurrera eramaten?
J.I: Bai berriak gara proiektu honetan. Nahiz eta mintegia irailean izan, Enekorekin lehenengo bilera azaroan izan genuen eta Gabonetako oporretan plangintzarekin hasi ginen.

Zein helburu dauka proiektu honek?
A.E: Ospitalean dauden umeei ondo pasatzeko denbora eta gune bat eskaintzea da helburu nagusia. Azken finean, ospitalean dagoen inor ez dago gustura eta proiektu honekin gehien bat nahi duguna da eroso eta gustura sentitzea eta ahaztea non dauden. Honekin batera euskara bultzatzea ere nahi dugu.

Zein motatako lana egiten duzue?
J.I: Bi lan ditugula esan dezakegu. Lehena, ospitaleko gela apaintzea da. Izan ere, utzi diguten gela kolore gabeko eta bunker antzeko gela karratu bat da eta bertan bi mahai besterik ez daude. Gure helburua, beraz, utzitako gela hori egokitzea da, hormari kolore pixka bat eman, posterrak jarri, aldizkari eta jolas ezberdinak bertara eraman, etab. Horrela, gu ez gauden egunetan ere aukera izango dute haurrek bertara hurbildu eta han egiteko. Esan beharra daukagu, oraindik ere lan handia daukagula hori aurrera eramaten.
Bigarrena, berriz, ostiral arratsaldetan bertara joatea haurrekin jolastera da. Hasiera batean, bi astetik behin joaten ginen, baina ume gutxi daudela ikusita eta gehienak ostiral arratsalderako etxera bidaltzen dituztela kontuan hartuta, erabaki dugu ostegunero ospitalera deitzea ea umerik dagoen ala ez jakiteko. Horren arabera pentsatutako saioa aurrera eraman ahal izango dugu edo ez.

Eta han, zer egiten duzue tailerrak edo jolasak?
J.I: Denetik apur bat. Aurretik , eskulantxoren bat eramaten dugu pentsatuta, baina horrek denbora gutxi irauten duenez eta haurrak hain pozik ikusten ditugunez, gustuko gauza gehiago egiteko gogoz, jolas ezberdinak, antzerkiak… egiten ditugu ondoren. Abestiak ere abesten ditugu.

Zenbatek hartzen duzue parte?
A.E: Gu biok eta etortzen diren umeak. Esaterako, aurreko egunean bertara joan ginenean haur bat bakarrik zegoen ingresatuta, baina bisitan joaten diren lagun eta familiakoak ere gurera hurbiltzen dira.
Orduan, bakarrik ez duzue gaixoekin jolasten, edozein joan ahal da ezta? Eta adin tartea finkatuta daukazue?
J.I: Bai edozein etorri daiteke gurekin tailerrak egin eta jolastera. Adin tartea guk ez daukagu finkatuta, azken finean adin tartea ospitaleak finkatzen du, 14 urte arteko ume eta gazteak etorri daitezkeela pentsatzen dut.

Zuek ospitalera joan baino lehen badaki-zue zenbat urte daukan haurrak?
J.I: Bai, aurretik esan bezala, ostegunero deitzen dugu eta momentu horretan esaten digute haurraren adina. Esaten digutenaren arabera ekintza bat edo beste antolatzen dugu, dena prest eramateko.

Kontatuko ahal diguzue zuen lehenengo eguna nolakoa izan zen?
A.E eta J.I: Egia esaten badugu lehenengo egunean oso beldurtuta joan ginen bertara. Oso urduri geunden. Guk egun bat lehenago Anari deitu genion, Ana ospitaleko koordinatzailea da eta berekin harremanetan jarri ginen. Orduan egun bat lehenago deitu genion eta esan zigun ume bat bakarrik zegoela. Ostiralean bertara joan baino lehenago ere deitu genion haurra zegoen ziurtatzeko eta baietz esan zigun, orduan bertara joan ginen.
Ospitalera heldu ginenean, erizain bati zeintzuk ginen eta zertara gentozen esan genion, baina ez zigun kasurik egin. Non aldatu behar ginen esan zigun eta besterik ez. Orduan guk gure amantala jarri genuen eta momentu horretan Kris azaldu zen. Kris gure koadrilako bat da, bertan lanean ari zena eta eskerrak bera agertu zela, bestela inork ez zigun kasurik egingo. Orduan Krisek umeak bunker horretara eramango zituela eta gu bertara joateko esan zigun.
Haurrak agertu zirenean lehenengo gauza jogurt poteekin eta arrozarekin marakak egin genituen eta maraka hauek buruko eta tripako mina kentzeko zirela esan genien. Momentu horretan gauza polit bat gertatu zitzaigun, ingresatuta zegoen haurra bere lagun batekin etorri zen eta lagunak maraka hartu eta bere belarrian mugitu zuen belarriko mina kentzeko, oso polita izan zen une hori. Marakak egin ondoren kareta batzuk egin genituen eta bukatutakoan antze-kia egiten eta abesten ibili ginen. Eskolan ikasitako ingeleseko abesti guztiak erakutsi zizkiguten haurrek. “Nor da nor?” jolasera ere jolastu genuen. Eta “epoitaitaile”ere egin genuen esku batekin, elkartasunez. Gaixo zegoen haurrak beso batean bia zuen jarrita, horregatik, ezin zuen bi eskuekin egin, orduan bururatu zitzaigun denok esku batekin egingo genuela berak ere egin ahal izateko.

Lehenengo egunean orduan zenbat haur egon ziren bertan? Zein adin tarte zuten?
A.E: Guztira 7 lagun egon ginen bertan; bi haur 5-6 urte zutenak , gaixo zegoenaren ahizpa 3 urte zituena, beste mutikotxo bat 2 urte izango zituena eta beste neskatila bat 2 urtekoa.

Hasi aurretik formaziorik jaso al duzue? Edo honekin lotutako beste esperientziarik?
J.I: Formazio bat Txatxilin eskutik honekin lotuta ez, zeren eta ez dago formaziorik emango digunik, azken finean gu gara osasun munduan gabiltzan bakarrak. Joan zen urtean Gurutzetako ospitaleko haur onkologian egon ginen. Egindako formazioa “Proyecto Adams” deitzen zen eta medikuntzako ikasleek eramaten zuten aurrera. Bertan, hiru bat saio izan genituen ekintzak planifikatzeko, gainera milaka galdetegi pasa behar izan genituen. Azken finean, onkologia batetan dagoen segurtasuna ez da Arrasateko ospitale batetan dagoena. Kasu honetan gu ginen geletara joaten zirenak ekintzak egitera. Esperientzia oso polita izan zen

Euskarari dagokionez zer? Garrantzia ematen al diozue?
J.I: Bai. Guk lehenengo momentutik genuen argi Txatxilipurdirekin lan hau egiterako orduan, kontuan izango genituela bertako balore guztiak, hau da, euskara, hezkidetza, kulturartekotasuna, autonomia, etab. Garrantzia gehien euskarari emango geniola adostu genuen. Izan ere, osasun munduan oso gaizki dagoen alor bat da, Arrasateko ospitalean dauden pediatra guztietarik batek soilik baitaki euskaraz. Gainera, kontuan hartuta ospitale horretara doazen haur guztiak Debagoiendarrak direla, hauek D ereduan ikasi behar izan dutela eta gehienak euskaraz bizi direla, ezinbestekoa iruditzen zaigu haur horiekin egon behar diren langileak haurrei euskaraz zuzentzea. Horren aurrean gure apustua euskaraz egitea da, euskarazko jolasak eta aldizkariak soilik izatea eta bertako langileak hurbiltzerakoan, bai mediku zein erizainari, euskaraz egitea, beraiek ere ohartzeko zen den gaur egun bizi dugun errealitatea.

Esan duzue Txatxilipurdirekin harremana duzuela, nolakoa da eta nola sortu da?
A.E: Jone eta biok Txatxilipurdin ibilitakoak gara, udalekuetan eta tailer ezberdinetan. Beraz, harremana horrela eta hortik sortu zen. Gainera, hezkuntza alorrean ez gabiltzan bakarrak garenez, guk ere Txatxilipurdi barruan gure ekarpen txikia egin nahi izan dugu osasun munduaren inguruan.

Beste talde edo erakundeekin baduzue harremanik?
J.I: Bai, lehenengo harremana Irrien Lagunekin izan genuen, proiektu hau aurrera eramatea pentsatu genuenean eta Tiritatxo izena izango zuela erabaki genuenean. Hemen jada lehenengo bromatxoa izan genuen: “Laster Txatxilipurdiri kendu behar diogu hau!” . Kontua da, proiektu honen izena Irrien Lagunek sortutakoa dela, beraz bromatxoa egin ziguten Txatxilipurdiri proiektu berri hau lapurtuko ziotela esanez. Harreman honi esker, Irrien Laguneko kideek Irria aldizkariak eta posterrak, gazteendako GazteZulo aldizkariak eta gurasoentzat HaziHezi eta Ikasi eman behar dizkigute. Ikastolen Elkarteari eta “Ludotoys”-i, Euskal Herrian euskarazko jostailuak sortzen dituzten elkarte bakarrenetarikoak, pare bat jostailu eskatu dizkiegu. Horrela, elkarlanean ea zerbait polita egiten dugun! Gainontzeko material guztia Txatxilipurditik hartzen dugu.

Proiektu hau ezaguna al da herrian?
J.I: Ez, oraindik ez. Guk bakarrik gertuko jendeari esan diogu, koadrilakoei, etxean, etab. Enekok, Anari komentatu zion ondo egongo litzatekeela denon artean prentsaurreko bat egitea proiektu hau jakitera emateko. Baina, kontua da, proiektua pentsatu zenetik eta martxan jarri den arte, gorabehera asko egon direla. Momentu bat egon zen non desmotibatu egin ginen eta proiektu gabe geundela pentsatzen genuela, hau da, Arrasateko ospitalean hau aurrera eramatea ezinezkoa zela uste genuen. Hori dela eta, prentsaurrekoa ahaztu egin genuen, denaz ahaztu ginen. Baina, orain bat egin dugula, agian zerbait egin beharko dugu herrira begira.

Orduan udalarekin harremanik orain-dik ez daukazue, ezta?
J.I: Ez, momentuz ez. Baina beharbada diru laguntzak eskatzeko jarri beharko gara harremanetan, ideia hori jada buruan badaukagu.

Etorkizunera begira, nola ikusten duzue hori guztia?
J.I: Niri gustatuko litzaidake etorkizunean proiektu honen beharra ez egotea. Proiektu honen beharra baldin badago osasun munduan gabezia bat dagoelako da. Izan ere, osasun langileak bakarrik gaixotasunean eta gaixotasuna sendatzen zentratzen dira, ez dute haurra bere osotasunean hartzen, bere arazo eta sentipen guztiekin. Beraiendako haurra momentu horretan gaixotasunen bat daukana da, hots, hanka bat apurtuta, infekzio bat belarrian, ez dakit nongo minbizia, etab. Orduan, etorkizunera begira, niri gustatuko litzaidakeena erizaintza ikasle bezala zera da, denon artean esfortzu bat egitea haurra bere osotasunean hartzeko eta haurrari kura bat egitera zoazen momentuan berarekin jolastea, tailerrak egitea,etab. Mediku guztiak izatea Tiritatxo batzuetan. Gu gogoekin gaude eta hau aldatzen ez den bitartean hementxe egongo gara.
A.E: Etorkizunera begira nik nire burua erizainei edota osasun munduko profesionalei hitzaldiak ematen ikusten dut, hau da, bai haurrak, bai gazteak eta baita zaharrekin lan egiten duten horiei. Nik uste dut, denok ulertu behar dugula zein on egiten dion pertsonari pozik egotea. Pozik bazaude, gorputzak sortzen ditu endorfinak deitzen diren sustantzia batzuk, morfina naturalak izango liratekeenak, beraz horrekin dena esaten dugu, ebidentzia zientifikoa da hori. Nik uste dut, garrantzia bi aldeei eman beharko litzatekeela, bai osasun mundutik zauri eta gaixotasunak sendatzeari baita emozionalki pertsona hori tratatzeari ere.

KIKE AMONARRIZ (elkarrizketa)

Elkarrizketatua: Kike Amonarriz
Elkarrizketatzaileak: Markox Gaztañaga, Miren Amaia Osoro eta Aiora Aburuza
Lan boluntarioko elkartea: "Garabide" "Txolarte"

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Enrike Amonarriz Gorria “Kike” be-zala ezagutzen duguna, Tolosan Jaio zen. Euskal Filologian lizentziatutako sozio-linguista, umorista, eta tele-bista aurkezlea da. Lan hauek gutxi ez ,eta jarduera soziokultural ezber-dinetako partaide aktiboa da. Arlo hauetan eskarmentu handiko pertso-nai honekin elkarrizketa bat izateko aukera izan dugu.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ze ekimenetan hartu duzu parte? zein izan duzu nabarmenena?

Niretzako, bizitzan markatu zidan lan boluntarioa Txolarten izan zen (lehena). 14 urterekin hasi ginen monitore bezala bertan, Down Sindromea zutenekin eta gainera Txolarte orduantxe sortu zen Tolosan, non sortzeko laguntza eskatu ziguten.

14,-15 urte betetzera nindoan orduan eta gaur egun galdetzen diot neure buruarekin 14 urterekin bertan ibili ote nintzen. Eta bai; hamalau urterekin bertan hasi nintzen nire lehenengo lan soziokultural moduan.

Niretzako lehen lan hau, bizitza aldatu zidan kontu bat izan zen; beste mundu bat ezagutzen duzu, erlazio mundu berri bat, zure denbora librearen balio soziala, etabar. Gu orduan, kristau eskolan genbiltzan, Eskolapiotean (Tolosako Ikastetxeetako bat), kristau hezkuntza baten barruan, non horren barruan bazegoen zerbitzuen balioak, besteak laguntzearen balioa, eta elkar laguntzearen edo auzolanaren balioa ere.

Eta niretzat hura izan zen ba (pentsatzen du bere artean)… zera esan daiteke; bizitza aldatu zidala. Luze joko luke azaltzea, baina bizitza aldatu zidan kontu eta ikuspegi bat izan zen.

Gero, han geundela, eta ikasten ari ginela, euskararen kontuarekin egin genuen topo. “Birdeskubritu” genuen euskaldunak ginela izan ere garai artan, gazteleraz bizi ginen eta orduan, euskararen aldeko urte oso indartsuak izan ziren; gau eskolak sortzen ari ziren, ikastola indartzen ari zen, euskararen aldeko mugimendua sortzen ari zen, euskal taldeak lehenengoetako bat Tolosan sortu genuen gainera. Beraz, nire bizitzan beste adar bat beti izan da euskararen inguruko elkarlana, militantzia, … nahi duzuen moduan deitu.

Euskara elkartearen sorreran izan nintzen, hasiera-hasieratik; adoskundeetan ibili nintzen. Eta bueno, nire bizitzaren parte bat da hori, eta oraindik ere jarraitzen dut bertan, izan ere, iruditzen zait horrek ikaragarri baldintzatu eta lagundu duela euskararen gaur egungo egoera; uste dut ez nintzatekeela egongo nagoen lekuan, baldin eta momentu hartan urrats haiek eman ez banitu.

Ikusi dituzun, zuk aukera izan duzu bai euskararen inguruan bai eta Down Sindromea duten pertsonekin lan egiteko , … Ikusteko aukera izan duzu ea garai batean auzolanaren aldetik parte-hartze handiagoa zegoen ala ez, edo gaur egun ere parte-hartze bera ikusten duzu?

Badago joera bat non esaten den: “Bai, gure garaian…”. Hori esaten duenak, esaten duen gauza bakarra da zaharra dela; hori hala da - datu biografikoak, ez du bestelako baliorik -.

Nik uste dut, gizartea ikaragarri aldatu dela, eta beraz, lan estilo hau ere ikaragarri aldatu da. Baina pertsonen jarrera ez dela hainbeste aldatu iruditzen zait; egin kontu, garai hartan, euskararen inguruko “profesionalizazio” maila “zero” zela. Ira kasle batzuk soilik zeuden eta beste guz tiak klaseak emanda ere “xeoxe” jasotzen zen baina gutxi. Beraz, hor badago onerako izan den gauza bat: gauza asko profesionalizatu egin dira eta normalizatu dira neurri handi batean: irakasleak daude, lanpostuak daude, kazetariek lan egiten dute eta kobratzen dute, etabar. 

Beraz, horrelako estruktura bat antolatzen denean, borondatezko lana ere aldatu egiten da. Gauza bera gertatu da Txolarteren inguruan; garai hartan inork ez zuen xentimorik kobratzen (are gehiago, ordaindu egiten zenuen), eta gero, gauza horiek ere aldatzen joan dira, hau da, beste era bat hartzen joan dira. Baina oraindik ere badago boluntariotza lan bat, egiten dena eta egin daitekeena aspektu horietan.

Laburbilduz, esan dezaket, aldatu egin dela; jende asko joaten da kooproiektuak egitera, eta garai hartan ez zen inor joaten! Zergatik? Ez zegoelako modurik. Gaur egun agian hemen gutxiago egiten da eta hemendik kanpo gehiago egiten da; baina hemen egiten dena aldatu egin da.

Egia da bestalde, orain dela hogeita hamar urte baino gizarte indibidualistago batean gaudela. Baina ezin dugu ahaztu esate baterako, Twitter euskaldundu bada, jende pila batek orduak sartu dituelako da; Wikipedia euskaraz baldin badago beste hizkuntza batzuetan baino gehiago, jendeak sekulako ordu pila sartu dituelako da. Orduan, nik uste dut, aldatu egin dela. Ni ez nintzateke “atrebituko” esatera orduan gehiago ote zen gaur egun baino, ez baita hori ere; baina egia da, batzuk-batzuk ikaragarri idealizatzen dituztela orduko urteak.

Gu euskara elkartean mugitzen ginenak gutxi ginen, handik hogei urtetara mugitzen ginenak gutxi ziren, eta gaur egun mugitzen garenak ere gutxi gara. Eta bai; Txolarte sortu zenean hasieran kristoren jende pila elkartu ginen, baina handik urte batzu-etara mugitzen zena jende multzotxo bat izan zen soilik.

Nik ez dut kontrolatzen, esate baterako, kirol mailan jendeak zenbat ordu sartzen dituen maila boluntarioan; baina jende asko dago ordu asko sartzen dituena batere kobratu gabe. Eta orduan, alde horretatik…

Beharbada, beste behar batzuk daudela gaur egun edo beste lan egiteko forma bat baina jarrera aldetik eta antzerako samar ezta?

Hori da; nik uste dut azkenean jarrera horiek direla garrantzitsuak. Gainera, jarrera horien arabera ondorioak egoten dira; horregatik, ez naiz “atrebitzen” gauza horietan sartzen.

Batzuk esaten dute, “He! Lehen gehiago!”; ez. Agian gaur gehiago. Beti daude langile bolun tarioak.

Beste galdera bati eutsiz… nola sartu zinen ekimen honetan eta zergatik sartu zara ekimen honetan? Zein behar izan duzu bertan sartzeko?

Lehen esan dizuedana: Txolartekoan giro ona zegoen eta batek komentatu zidan monitoreak behar zituztela horrelako istorio baterako. Hori horrela, bertara apuntatu nintzen. Hamalau urterekin gainera, iruditzen zaizu mundua jatera zoazela, eta zure burua gai ikusten duzu. Gaur egun ordea, hamalau urteko alaba ikusten dut eta galdetzen diot nire buruari: “eta hau? Nola bidaliko nuke nik hau horre-lako istorio batera?”. Ba gu horrela joan gi-nen!.

Ni, euskarazko klaseak ematen hamazazpi urterekin hasi nintzen! Jendea behar zen eta eman egin genituen! Nik uste dut giro bat ba-dagoela; zure jarrera pertsonala dago lehenik eta behin eta gero, aukerak sortzea da garran-tzitsua, hori beste alderdi bat dela uste dut.

Batzuetan esaten da; “jendeak ez du parte har-tzen!”. Kontuz: badago lan bat aurretik, auke-rak sortu behar dira. Planifikatu egin behar da; izan ere jendeak nonbait eta zerbaitetan parte hartu behar du. Nik uste dut ezberdina dela aktibitatearen planifikazioa eta aktibitatetan parte hartzea; bi maila daude. Orduan, egitura bat baldin badago, norbait/zerbait/eskaintzak bideratzen dituena eta ondo bideratzen dituena, parte-hartzea gerta daitekeela uste dut – honetaz gero gehiago hitz egingo dugu – baino jarrerak beti hor daudela kontuan izanda.

Zer moduz moldatzen zara ekimen hauetan? Noizbait etsipenik sentitu al duzu? Eta beldurrik?

Nik uste dut horrelako ekimenetan zaila izaten dela antolaketa eta iraupena, alegia; boluntarioez eratutako talde batean, helburuak oso argi  izan behar dira, bai eta funtzioak ere. Azken batean, zu leku batera zoaz gauzak egiteko.

Gauzak zehaztuta ezta?

Bai hori da. Horrez gain, lanak nola bana-tzen diren, parte-hartzea nola bideratzen den, … eta nik uste dut, hor daudela klabeak. Esate baterako, euskara taldean ibili naizenean, Txolarten genbiltzanean, eta orain Ikastolako juntan nabilenean, jendea prest dago, baina ez daki oso ondo zer eta non egin. Beraz, nik uste dut, taldeen antolaketa on hori dela inportantea.

Hemen (Tolosan) oso esperientzi polita dago Ikastolaren egunaren antolaketan. Orain dela hamar bat urte (nik uste), bazkaltzera elkartzen ginen familia ezberdinak, non berrehunera ez ginen iristen. Nik nire artean galdetzen nion nire buruari “nola liteke 1000 familia zeuden ikastola batean 200 lagun soilik elkartzea ume eta guzti?” Hori horrela, taldetxo bat hasi zen pentsatzen, non gaur egun ikasturte batek antolatzen duen bazkaria eta beste ikasturte batek antolatzen duen eguna. Beraz, lana banatzen hasten zara sistema oso polit batekin; izan ere, urtero bi ikasturte daude antolatzen eta urteren batean ikastolako guraso guztiak pasatzen dira hortik, edo gutxienez maila guztiak. Modu honetan, maila bakoitzak hasi behar du inplikatzen,  non sortzen dituzun sareak edo dinamikak. Hori gutxi ez eta, ekimena oso ondo antola-tuta dago; hau dago horrela, hemen” behar da hainbeste jende, … beraz, jendeak badaki zer egin. Hau horrela, jendeak ekarpenak egiteko eta parte-hartzeko bideak ere daude.

Laburbilduz, uste dut hori dela klabeetako bat, hau da; funtzioen banaketa on bat, norberak sentitu dezala bere burua baliagarri zerbaitetan eta ikus dezala nahiko garbi zer egin behar duen. Kontzeptu hau garrantzitsua da jendea aktibatzeko edozein momentuan. Bilera batera joan eta jendeak galdetzen badu “bueno, zer egingo dugu?”, Nik uste dut hor behar dela zerbait, horrelako dinamikak eskatzen baitu zerbait.

Praktikara eramateko zerbait ezta?

Bai, eta horrela jendea animatu egiten da. Agian jendea hor egoteko, egunero bi orduko bilera pentsatzeko edo abarretarako agian. Gero badago, bileratarako behar duzun jendea, badago ekintzetarako behar duzun jendea eta badago beste jende bat esaten duena “niri bileretara ez bidali, niri esan zer egin behar dudan eta kito”. Beraz, bakoitzari berea.

Beste kontu bat oso garrantzitsua eta inportantea izaten dena horrelako lanetan, beti izaten baitira honekin gatazkak kontu honekin, boluntarioen eginkizuna. Erabat boluntarioez osatutako egituretan beti iristen da momentu bat non norbait liberatu behar duzun hori dinamizatzeko eta aurrera eramateko. Baina berehalaxe hasten da ordainduz liberatutakoen eta lan boluntarioen arteko gatazkatxo hori. Ni egon naizen egitura guztietan egon da horrelako zer edo zer. Beti momenturen batean beharra sentitzen da eta egitura bat sortzen denean badago jendearen joera bat non “hori hor dago eta horrek hori egin behar du” egiten duena; Uste dut horren antolaketa egoki batek ere garrantzi handia duela.

Orain hasi garen Garabide elkartean – nazioarteko hizkuntzen inguruko kooperazio elkarte batean non oraintxe jarri den berriro ere liberatua (bertsolari elkartetik datorrena da) – horregatik hitz egiten egon ginen; oso ondo bereizi behar dira zer den liberatu koordinatzailea baina gero, parte hartzen duten boluntarioek ere oso argi eduki behar dutela zein den beren funtzioa – bestela “dejazio” arrisku bat dago - .

Beraz, profesionalizatzen bada, zure oinarri militantea galtzen duzu, non ez dagoen oinarririk. Bestalde, egon daitezke mesfidan-tzak eta horrelako kontuak ere.

Eta horri helduta adibidez, beldurrik edo sentitu duzu horrelako ekimenetan? Edo beti egon zara seguru?

Ez, beldurra baino gehiago da kezka. Momentu batean bai kezkak sortzen zaizkizula; nola egingo duzu, asmatzen ari ote gara edo ez, ikusten baduzu gauzak okertzen direla ea nola aktibatu gauzak… Baina batzuetan asmatzen da eta bestetan ez, hori horrela da.

Eta erabakiren bat hartzerako orduan, batzuetan esaten diozu zure buruari, non sartu gara? Eta non sartu behar dugu? Baina, hori da bizitza! Hori gabe ez dago… Hori gabe …

Akatsetatik ikasten dela eta…

Bai, eta arriskurik gabeko lorpenik ez dago ez? Beraz, uste dut hori nork berak berea egin beharreko gauza bat dela. Baina hori bizitzan, dena da; maila boluntarioan, profesionalean, bikotean, familian eta edozein lekutan.

Laguntzarik edo lortu izan duzu ekimen hauetan lan egiterako garaian?

Galdera ikusi dudanean galdetu diot nire buruari: Nik laguntzarik? Ez. Ni lankide izan naiz eta besteen lankidetza sentitu dut; azken batean, filosofia hori da. Gu lankideak gara proiektu batean eta bakoitzak era-maten du berea.

Eta KMKetako kontuan esate baterako. Au-rreko pare bat bileretan komentatu dugu hori: zer da zaila horrelako lekuetan?

Talde batean ibiltzen zara helburu batekin, demagun ekintza bat antolatzea dela zure helburua. Baina horrelako talde batera sartzean, guk ez dugu oso ondo elkar ezagutzen! Bakoitza bere ideiarekin dator, bere hiztegiarekin, bere egiteko moduekin, … Eta hori guztia ulertzea oso zaila da; izan ere, zuk (norberak) jakin behar duzu nondik zatozen, zer egin nahi duzun, nola ulertzen duzun zuk hori, zure lan egiteko modua zein den, zeni ematen diozun garrantzia, zer iruditzen zaizun inportantea eta zer ez,.. Orduan, gauza horiek adostea da zaila; gutxienez ezagutu eta gero adostea da beharrezkoa. Hor daudela zailtasunak uste dut eta lankidetza, hori da azken batean, aberasgarriena hori da.

Eta lehengoari helduz, zein oztopo izan dituzu ekimen horietan aurre egiteko? Oztopo nabarmenenak adibidez…

Oztopo bat beti da ekonomikoa; gauzak egin nahi dituzu baina ez dago dirurik. Eta dirua dagoenean ez dago denborarik. Beraz, denbora, ekonomia eta gero, nik uste dut, konfiantza giroa sortzean dagoela gakoa.

Lehen esan duzunarekin lotuta ezta?

Bai. Gainera, oso jende diferentea dago non prest egoten den buru-belarri lan batean batera lan egiteko. Hori ondo kudeatzea da garrantzitsua. Iruditzen zait alderdi horiek direla garrantzitsuak edo gakoak.

Gainera, horrelako egituretan beti sortzen dira tentsioak; beti. Beti pentsatzen du jendeak berak egindako lana ez dela baloratu behar-adina; beti. Jendeak beti pentsatzen du berak esan duen hori, edo ez dela ondo ulertu, edo ez zaiola eman, eman behar zitzaion garrantzia. Gainera, berak esan duena gero erabaki dena baino hobea zela pentsatzen du; hori beti (irribarretsu dio).

Horrez gaiz, beti pentsatzen dugu “orain ere ari dira betikoak betikoarekin”. Badira gauza batzuk beti gertatzen direnak; orduan, gauza horiek dira pixka bat begiratu behar direnak.

Ez dakit, baina, bigarren aldia duzu Tolosako KMKetan parte hartzen duzula?

Hirugarrena!

Hirugarrena?

Bai, zeren eta lehenengo lehenengoa, 80an izan zen. Garai honetan, komunikazio taldean nengoen; galtza motzetan, bizarrarekin… eta ez diot inori begiratzen (adarra jotzen digu kazetarioi). Orduan zer edo zer bat, ez asko, baina ibilitakoa naiz, bai! Argazkiren bat edo egongo da hortik oraindik, “aurkeztezin” horietakoa. Gero, 98an, buru-belarri ibili nintzen. Eta orain ere parte hartzen, baina beste maila batean.

Koordinazioa etab. hasi zenean – orduan gainera, “dinosaurio” batzuk ere ibili gi-nen – batzuk oso garbi esan genuen: aurtengo kilometroen arduradunek, postu guztietan egon behar dut hurrengo generazioak. Guk hortxe egon behar dugu, baina ez ardura postuetan; hor egongo gara behar den guztirako, baina errelebo bat transmititu behar da, bai eta bizipen hori ere – zeren eta hori bizi egin behar da: zer den antolaketa bat, aukerak eman parte hartzeko,… - Gero zuk egin beharreko ekarpenak egingo dituzu baina beste modu batera. Berritu egin behar da egitura hori; uste dut hori oso inportantea dela.

Eta aurreko KMKetan nola erantzun zuen herriak, parte hartzerako garaian adibidez?

Nik uste dut, ikaragarri ondo erantzun zuela herriak. Nik daukadan oroitzapena jende asko mugitu zela, ondo mugitu zela, ilusioz mugitu zela, … da behintzat. 80ekoa izan zen aurrena eta ez dut horren gogoan; Baina 98koa bai dut gogoan. Gogo handia egon zen, “kasuen la letxe! egin behar dugu hemen zer edo zer berritzailea, arriskatu egin behar dugu” esateraino.

Gainera, hiru eskolen partetik edo izan zen ezta? Hau da, hiru eskola edo sortu ziren; eta behar bada, orduan, parte-hartzea ere handia zen…

Bazegoen bai, bazegoen parte-hartzea. Gainera ilusio handia zegoen. Ez zen “hau egin behar da, eta egingo dugu!” esaten; Ez, ez, ez! “Hau egin behar dugu, me kasuen la letxe! Eta goazen egitera baina zer edo zer…”.

Oraingo honetan ere ari naiz sumatzen hori; badagoela ilusio hori hain zuzen ere. Oso polita izan zela gogoratzen dut aurkezpen egunean – eta aurkezpen ekitaldia nahiko berritzailea izan zen – Joxean Luisek, lehen-dakariak, esan zuenean, “gu lana egitera goaz baina gure helburua lana alai eta pozik egitea da”; hori lortu behar dugu. Uste dut hori ari dela betetzen, transmisio hori badagoela eta hori inportantea da; izan ere, horrek beste energia bat sortzen du. Arropak saltzen ari da jendea eta gustura ari da, eta gustura ari bazara, gehiago saltzen duzu: hori horrela da!

Baliteke horrek gero etorkizunean ge-hiago bultzatzea parte hartzera, ezta?

Bai. Inguruko jendea esaten du “me kauen la letxe,! Baina horiek lanean ari dira eta ondo

ari dira pasatzen! Ba, behar bada apuntatu egingo naiz!” Zu leku batean baldin badaude, non jendea horrela (kopetilun) dagoen; nola apuntatuko zara bertara? Horrelako tokietan, zenbait eta lehenago alde egin, hobe!

Parte hartzaile horiei begira, zein adinetako kideak ikusten dituzu? Adin ezberdinetakoak ikusten dituzu ala ez?

Bai, bueno, beti dago pentsaera hori. Beharbada beti sortzen den kontu bat da “eske gazteek ez dute parte hartzen”. Ea; Gazteek ez dute parte hartzen, zaharrak dauden lekuetan; normala! Baina hori beti horrela izan da! Gazteak gazteekin gehiago ibiltzen dira, helduak helduekin eta zaharrak zaharrekin. Nik uste dut, hala ere, harremanetan harreman intergenerazional horiek ondo ari direla gauzatzen.

Baina, gutxi ematen dira ezta?

Aurten ikasle batzordea sustatu da, eta uste dut hori izan dela asmatu dutenetako bat. Normala den bezala, horrelako egitura batean zeinek hartzen du parte, hau da kilometroetan? Gurasoek. Eta gura-soak zer dira? 30-45 urte bitarteko jendea, gehientsuena behintzat hori da, normalena alegia. Aurten, ikasle ohiak eta oraingo ikasleak aktibatzeko gogo eta planifikazio bat egon da, non uste dudan hori ona dela.

Segun zein ekintza den, era bateko jendea edo bestekoa egongo da. Esate baterako; Tolosa kantarin eta Mintza lagune-tan, zer jende dabil? 60 urtetik gorakoak. Hor giro hori sortu da, eta orain 60 urtetatik gorako jende jubilatua dabil. Baina beste aktibitate batzuetan aldiz jende gaztea ikusiko duzu. Nik uste dut normala dela norberak ere bere gustuko lekuak aurkitzea. Hala ere, egia da, orain Lokarrin eta Bizikidetzaren inguruan ari garela taldetxo bat antolatzen – bueno, antola-tuta dugu jada – eta jende heldua ari garela antolatzen ikusten dut. Baina hori problematika bat denik ez uste. Gai bakoitzak baditu bere konnotazioak, adibidez, talde feministetan emakumeak ibiliko dira, edo kirolaren inguruan monitoreak helduagoak izango dira,…

Beharbada, “konpartimentalizatuegia” dagoela gizartea pentsa daiteke, hau da, “zu zer zara? Mutil – gazte – … beraz zu hemen!”.

Herri txikietan agian, maila intergenerazi-onal hori – lehen behintzat – gehiago zegoen, eta orain ere behar bada ere bai. Baina horrelako herri batean (Tolosan), gaztea gaztearekin, heldua helduarekin… elkartzen da. Hala ere ez dut uste hori ona denik, nahastu beharra dago.

Horrelako parte-hartzeetan zein onura ekarri dizkizu? Onura pertsonalak adibidez?

Nik uste dut onura handiak ekartzen dituela. Nire kasuan behintzat, Txolartetik hasita eta euskararen aldeko taldeetatik hasita, iritsi naizela iritsi naizen lekura uste dut. Bestela, kutxazain moduan, edo irakasle… egongo nintzen; ez dakit. Hala ere, badago balioen kontu baten beharra.

Badago oinarrizko galdera bat: zertarako bizi gara? Hori bezain oinarrizkoa den galdera hain zuzen ere. Azken baterako zertarako bizi zara? Zure helburu bakarra aberastea bada, kontu hauek guztiak soberan dauzkazu; baina zure helburua gustura bizitzea bada, jendearekin pozik bizitzea, zuk zure burua pertsonai bezala sentitzea zerbaitetarako balio duzula, hau da, gizartearen parte zarela pentsatzea bada...

Uste dut bizitzari zentzua emateko moduak direla non alde horretatik sinesten duzun baloreei irudikapen bat emateko beharrean, zure baloreak gauzatzeko bide baten beharra alegia. Bide bat da, poztasun eta satisfazio pertsonala lantzeko alderdia – nik uste dut horrelako lanek oztopoak oztopo, letxe-txarrak txetxe-txar, normalean gero oso gauza onak uzten dutela (ez baldin badago horrelako konflikto ikaragarririk) – eta bestea, zein balio hartzen duten, hau da, harreman berriak egiteko balio dute, pertsona bezala garatzeko balio dute, talde-lana zer den jakiteko balio dute, oztopoei aurre egiteko balio dute, beldurrak kentzeko balio dute, ilusioak egiteko balio dute,… azken batean – eta hau nire ustez da – gusturago bizitzeko eta gero pertsona gisa ere hobeak izateko balio dute, bai eta pertsona alaiagoak izateko ere; horretarako balio du, bizitza azkenean hori baita.

Esan daiteke beraz, onura asko ekarri dizkizula, ez?

Nik eske… ez dut ulertzen bizitza bat hori gabe. Ez nuke jakingo nola egin….

Azkenean zure bizitza familiarra daukazu, zure bizitza profesionala, zure bizitza soziala daukazu… eta komunitate bateko parte zaren neurrian, zure denboraren zati bat ere komunitateari ere eskaini behar diozula uste dut ez? Eta uste dut komunitateak azkenean bueltatzen duela hori, hau da, emandako hori; Modu honetan, zu ere sentitzen zara zerbait. Nik uste dut hori dela azkenean guztia-ren funtsa.

Azkenik badago jende bat inon ezertan, sekula-santan parte hartu ez duena; eta jende horregatik zer esatea nahi duzue ba… “ufff!” Horiekin ezta San Fermin-etara ere! Ez, zeren eta sumatu egiten duzu ez dela jende bat “naturala”

Etorkizunari begira, orain krisi garaian honetan gaudela ikusita, uste duzu krisi garai honek eragina izango duela parte hartzeko garaian edo elkarlanari begira jendea indibidualismo horretan sartuko dela ala ez…

Nik uste dut, azken batean krisia laguntza beharra dela, neurri batean. Alegia, krisirik ez dagoen kasuetan moldatzen zera eta listo. Bestalde, krisia dagoenean edo arazoak daudenean laguntza behar duzu eta laguntza beti besteengan dago. Alde horretatik, nik uste dut krisiak eragingo dituela taldeetako joera, jarrera kolektiboagoak, babes komunitarioaren behar handiagoa izango dela. Balio aldaketa bat dator. Nik uste dut, orain arte bizi izan dugun kapitalismo basatiaren balioen gainbehera bat ere badagoela. Eta hori krisian gaudela kontutan hartuz gero, jendearen mentalitatea ere aldatuko dela, baina kontuz! Izan daiteke onera edo txarrera ere. Aurreko krisiaren ondorioz sortu zen faxismoa Europan, beraz, gauza hauek ere joan daitezke era batera edo bestera.

Horrelako krisi egoeretan egon daitezke balio sozial onen edapen bat, baina izan daiteke kontrakoa; denok dauzkagu bi aurpegi, eta txanponaren ze aurpegi lantzen den… Orain nik sinetsi nahi nuke baietz. Eta nik uste dut joera horiek sumatzen direla. Beste balio kolektiboen goratze bat dago, momentu honetan, eta azkenean taldearen babes hori, esaterako, etxeen desjabetze prozesu guztietan… eta hori oso ona da. Azkenean babes horrek duen garrantziaz konturatzen gara.

Azkena eta honekin bukatzeko, ze mezu emango zenioke gizarteari jarduera hauetan parte hartzeko, bultzatzeko?

Ba lehen esan duguna. Azkenean norberak planteatu behar du bere bizitzarekin zer egin nahi duen, eta ikusten baldin badu bere bizitzan balio hauek landu behar dituela, nik uste dut, horrelako ekimenetan parte hartzea dela. Egon daitekeen bererik onena, hobeto bizitzeko eta asko ikasteko, nik uste dut, bi gauza horiek direla. Askotan GKEen inguruan badago joera bat, hau da “ematera noa ni”. Daukadan esperientzia aldetik emandakoa baino askoz gehiago jaso dut, beti. Azkenean gehiago dela zuk irabazten duzuna ematen duzunaren baino. Nik beti inpresio hori atera dut pasa naizen leku guztietatik. Eta iruditzen zait alde horretatik modu egoistenean pentsatuta ere, onuragarria dela.

JOSE MARI AGIRRETXE, "Porrotx" (elkarrizketa)

Elkarrizketatua: Jose Mari Agirretxe
Elkarrizketatzaileak: Maialen Cuerdo, Nekane Otaegi eta Yara Isasi
Lan boluntarioko elkartea: "Irrien lagunak" kluba

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Irrien sortzaile, ametsen gidari, zoriontasunaren iturri. Bere printzipioak argi adierazi dizkigu lasartearra den guraso, hezitzaile eta pailazo honek. Minutu bat goizero-goizero sentitu, pentsatu eta egiteko. Denok elkarri maitasuna emanez bizitzeko eta zeinen politak garen jakinik bizitza koloreztatzeko.

Aurrean Joxe Mari Agirretxe dugu, nahiz eta askorentzat Porrotx izenez ezagunagoa izan. Baina hasteko, Joxe Mari izenean egin dituzun lan boluntarioen inguruan jakitea gustatuko

litzaiguke.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zein izan dira zure hastapenak honi dagokionez?

Lasarte Orian Mitxelin enpresa sortu zen duela 70 bat urte inguru eta horrekin batera etorkin asko etorri ziren. Honek eragina izan zuen herriaren nortasuna eta hizkuntzan, izan ere, herria erabat erdaldundu zen. Ni jaio nintzenean, gazteleraz bizi nintzen kalean; gero gaztetan, nor nintzen eta nola bizi nahiko nukeen pentsatzen hasi nintzen eta hori izan zen AEK-n euskara ikasten hastearen arrazoia.

Nire lehen lan boluntarioa 18 urterekin izan zen haurrekin mendi irteerak egiten hasi nintzenean. Ondoren, Irakasle Ikasketak egiten hasi nintzen eta bertan, haurrek euskaraz hitz egin zezaten zerbait antolatu behar genuela pentsatuz, talde bat biltzen hasi ginen, Takolo

(lehen gurekin batera pailazoa izan zena) ere bertan zegoelarik.

Gure helburua lortzeko duela 30 urte Takolorekin elkartu eta Olentzeroren etorrera antolatzen hasi ginen. Horretarako, ikastetxeetara joateko erabakia hartu genuen, ni Olentzeroz eta Takolo baserritarrez mozorrotuta, honela haur guztiek hura ikusteko aukera izango zutelarik. Gelaz gela, holtza gainera igotzen joaten zirenez, luze egiten zen azkenerako. Horregatik, hurrengo urtera begira kanta batzuk sortzea eta hauek haurrek abestea egokiagoa zela pentsatu genuen. Ordutik aurrera, Olentzerori umorez harrera egiteko bisitak pailazoz jantzita egin genituen. Handik 6 hilabetera euskararen eguna ere ospatu eta bertan ere parte-hartzeko eskatu ziguten, gero Usurbilgo AEK-tik deitu ziguten… eta hortik hasi ginen ekitaldi ezberdinetan parte-hartzen. Lan boluntario asko egon zen hasieran.

Behin pailazo pertsonaiak sortuta nola zehaztu zenituztenhauenezaugarriak?

Talde bezala hasieran gure espektakuluak, garai bateko erdarazko ereduei “Gabi, Fofo eta Miliki” jarraituaz egin genituen. Alde batetik, pailazo ganberroak zeuden zartakoak jasotzen zituztenak, bihurrikeriak egiten zituztenak… umea berehala identifikatzen zen hauekin, haurrak ikusten baitzuen bera zela bihurrikeria horiek egiten zituena. Eta bestetik, aita edota irakaslea islatzen zuen pailazoa zegoen, aurpegi zuriz, haurrak zigortuz, diziplina ezarriz, zorroztasunez agertzen zena. Espektakulu hauetan egungo gizartea islatzen zen. 

Hasiera batean gure espektakuluak gaiztakerietan oinarritzen baziren ere, denbora aurrera zihoan heinean konturatu ginen haur askorentzat eredu bilakatzen ari ginela eta ezin genuela bizitza osoa arrautzak puskatzen jardun. Euskaraz eta alaitasunez aritzea balore onak baziren ere, hauetan oinarrituta gizartearen hutsuneak betetzeko beste hainbat balore helarazteko aukera ikusi genuen.

Aurrez aipatu duzu gizarteko hutsune batzuei erantzuteko balore ezberdinak transmititzen  ahalegindu nahi zenutela. Baina nola identifikatu zenituzten hutsune horiek?

Herrigintzarekin lotuta ginen eta horregatik elkarte, kultur talde eta elkartasun talde

ezberdinekin harremanak edukitzen hasi ginen. Esaterako, UME ALAIA, adopzio elkartea, etorri zitzaigun, kezkatuta, ikastoletan familia ezberdinen inguruko materialik ez zegoela esanez.

Egoera honi aurre egin nahian, karta, pertsonai, abesti… sortu genituen haurrek eredu tradizionalaz gain beste hainbat eredu normaltasunez ikus zitzaten.

Honela, erakunde ezberdinekin gai sozialak lantzen hasi ginen, esaterako, UME ALAIA, GEHITU, AGIPAS eta abarrekin momentuko beharrei erantzun nahian, denborarekin geroz eta erakunde gehiagorekin jarri gara harremanetan. Guzti honekin ikus daiteke gure bilakaera errealitatean oinarritutakoa izan dela.

Hainbeste erakunderekin harremanetan egonda esperientzia hunkigarri asko izango zenituzten. zein kontatuko zeniguke?

Hainbat lekutan egon izan gara eta horrek esperientzia ugari eta anitzak edukitzeko aukera eskaini digu, horietako batzuk ospitalean gertatutakoak. Hasieran ospitaletara joaten ginenean asko kostatzen zitzaigun haurrei hodiak, makinak, kimioa hartzen ikustea… oso gogorra baita. Poliki poliki begietara begiratzen, irribarreak ikusten, beraiei begiratzen eta beraien errealitatea abstraitzen ikasten duzu.

Joaten garen bakoitzean ikuskizun bat egin ohi dugu gelatik atera daitezkeen haurrentzat eta ondoren gelaz gela joaten gara etorri ezin izan diren horiengana. Horietako batean 16

urteko neska bat aurkitzen zen, gure bisita jaso nahi ez zuela pentsatzen bagenuen ere hark ilusio handiz itxaron gintuen.

Bertara sartu eta “Maite zaitut” dantzatzen, ohe gainean saltoka… hasi zitzaigun, berak eman zigun guk eman beharreko indarra. Bisita amaitutakoan atera eta Mari Mototsi hurrengo urtean mototsak eroriko zitzaizkiola esan nion. Orduan bertan erabaki genuen minbiziaren gaia lantzea eta harremanetan hasi ginen elkarteko jendearekin, mediku onkologikoekin, Nagore pediatrarekin, Jose Javier eta han zeudenekin… informazioa bildu genuen eta ikuskizun, disko eta abar egin genituen. Hauetan guztietan ez genuen haur gaixo baten eredua soilik islatu nahi, baizik eta gazte honen ilusioei eta ametsei indar gehiago eman nahi genien. Bere gela uharte bat zen, bere ohea piraten itsasontzia. Ane zen ilusioarekin beste umeei laguntzeko prest, beste familiei ilusioa transmititzen zien eta boluntario izateko desiratzen zegoen 16 urteko neska.

Azkenean, gure Anetxu 19 urterekin hil zen eta bere bizitzako azken hilabetetan asko erakutsi zigun bai pertsonalki baita profesionalki ere. Orduan konturatu ginen bizitzan urteak betetzea

bezain garrantzitsua dela, abenturak bizitzea. Gehiago bizi zaitezkeelako egun batean urte batean baino, daukazunaz, ingurukoez, familiaz, lagunez kontziente izanik.

Hainbeste markatu digun pertsona hau guztion eredu izateko Irrien Lagunen proiektuko pertsonaia izatea erabaki genuen.

Orduan esan daiteke anerekin Bizitako guztiak irrienlagunak proiektuhori sortzeko indarra emandizuela?

Argi dago, guretzat esperientzia hori mugarri bat izan dela lanean, baina Irrien Lagunen elkartea haratago doan zerbait da. Lehen aipatu dugun bezala mundua asko aldatu da epe oso laburrean eta honi eutsi behar genion Aneren gaiari eutsi genion bezala.

Orduan nola eman zen irrien lagunen klubaren sorrera?

Mundua asko aldatu da oso denbora laburrean, orain globalizazioarekin, telebistarekin, internetarekin edozein balore iristen zaigu, edozein modutan. Bob Esponja, Disney eta abarren aurrean ezin duzu ezer egin, orduan zurea eraikitzea besterik ez dago. Gurea herri txikia da, hizkuntza minorizatua dugu, beraz instrumentu sendoak eta iraunkorrak behar  ditugu Euskal Herri osora iristeko. Orduan pentsatu genuen Irrien Lagunen proiektua sortzea. Guzti hau euskaraz, umorearekin.

Orain dela bi urte sortu zen Irrien Lagunen elkartea eta esan dezaket, gaur egun, ondo goazela. Hasieran, inbertsio izugarria izan zen, denbora, dirua, izerdia eta inplikazioa eskatzen zuelako. Orain aurrera goaz, proiektu bezala itxaropentsu gaude, momentu honetan 4000 harpidedun inguru ditugu eta pixkanaka aurrera goaz.

Irakurri dugu irrien lagunak klubak 5 oinarri sendo dituela. zergatik horiek?

Lehen esan dudan moduan, istorioak errealitatetik hartzen ditugu eta Aiora, gure Pirritx, haurdun geratu zen eta bi ume zituen bere sabelean. Orduan, guk pentsatu genuen Pirritx ere bi umerekin haurdun geratzea, Aiora bezala. Guzti hori aitzaki ederra izan zen guretzat Irrien Lagunak sortzeko: bi ume jaio zaizkigu, Pupu eta Lore eta hauek hezi eta hazi behar ditugu; eta horretarako galdera planteatu genuen: zein balore dira garrantzitsuak heziketan? Beno ba, bost oinarri jarri genituen: 1. osasuna, osasuntsu behar eta nahi dugulako bizi; 2.

natura, natura zaindu gabe ezin dugulako osasuna zaindu; 3. zientzia, garrantzitsua delako mundua ezagutzeko eta munduari kalte egin gabe hobeto bizitzeko; 4. kultura, mundua ulertzeko, munduan egoteko, munduarekin harremanetan egoteko ikuspegi bat izateko; 5. elkartasuna, oinarri honetatik jaiotzen dira gure oinarrizko pertsonaiak: Tiritatxo pediatra, Largabista basozaina, Marikalanbre zientzilaria, Martinbertso-Martinber kulturzalea, eta Ane, gure Anetxu, Ane pirata eta Patakon pirata.

Eta nola lortzen duzue guzti hau helaraztea?

Euskarri ezberdinekin egiten dugu lan, esaterako, bat Irrien aldizkaria da, hilabetekaria dena, honek balore horiek modu koherente batean eta ikuspegi ezberdinetatik jasotzen ditu.

Honetaz gain, hilero erakunde baten aurkezpena egiten dugu.

Honetaz gain, Web orri indartsu bat ere jarri dugu martxan, orain dela bi urte hasi ginen honekin lanean eta honakoa, guretzat, “trasatlantiko handi bat zen Seat 600 baten motorrarekin”. Baina dagoeneko bi urte pasa dira eta erritmoa hartzen joan gara. Hasieran, guk geuk elikatzen genuen, horrela nahi genuelako; baina orain jendeak elikatzea ere nahi dugu. Horretarako, ikastetxeekin ere sare bat sortzen ari gara. Irrizale sare bat, non ikastetxe bakoitzak bere esperientzia zabaldu dezakeen. Euskal Herriko eredu guztiak ikusteko, ikuspegi global bat izateko eta elkarrengandik ikasi eta elkarbanatzeko.

Gainera, festa gune bat ere egin dugu: Nafarroa Oinez, Eskola Publikoko festa, Herri Urrats, puzgarri tailerrak eta abar. Hau guztia gutxi balitz, Oarson ere jarri dugu martxan Irrien Lagunen proiektua “Irrien Lagunak Oarsoaldean” proiektu pilotoa eskualdean parte-hartzea sustatzeko eta bertan dauden baliabideak aprobetxatzeko. Honela ikusten dugu aukera egon daitekeela herrian bertan ditugun baliabide pertsonal eta kolektibo guztiak erabiliz.

Hau guztia helarazteko orduan, finkatutako baloreetako batek, elkartasunak, zer esan handia du. Honengatik Elkartasun elkartea ere sortu dugu. Guk herri bezala konflikto propio batzuk ditugu, baina herri bezala gauza aberasgarriak ere baditugu. Adibidez, elkarte eta talde anitz asko daude, baina oso txikiak direnak; lan asko egiten duten arren ia ikusezinak direnak edota zerbait gertatzen ez bazaigu behintzat, ezagutzen ez ditugunak. Baina hauek guztiek bere txikitasunean balore izugarria dute eta guk hori bilatzen dugu Elkartasun elkartearekin.

Momentu honetan 20 elkarte daude Irrien Lagunen Elkartasun elkartean. Gu hauen bozgorailuak besterik ez gara, beraien lana, baloreak eta helburuak gizartera zabaltzeko, hauek askotarikoak direlarik. Izan ere, elkarte bakoitzak bere helburu eta beharrak ditu eta guk gure bitartekoen arabera hauei nola erantzun asmatu behar dugu. Baina haratago ere joan nahi dugu eta bolondres sare bat sortu nahi dugu, izan bertsolaria, izan

kirolari, izan antzerkilari...

Baliabide hauekin eta guztien laguntzaz gure taldea sendotzea eta haztea lortu dugu, baita gizartean errealitatea islatzea eta ezagutzera ematea ere.

Ikusten da elkarte ezberdinekin lan egiteari garrantzi handia ematen diozuela. nola garatzen da harreman hori?

Atzera begira, gure pailazo ibilbidean 25 urte egin ditugu, gure Olentzerorekin hasi ginen, arrautzekin bueltaka, euskaraz eta alaitasunez; baina poliki-poliki elkarteekin, ospitaleekin... harremanak egiten hasi ginen, eta honela hasten da kimika bat sortzen; bakoitza besteengandik ikasten eta emozioek duten garrantzia eta balioa ikusten.Argi dago, lehen, emozioek gizartean ez zutela orain besteko lekurik, lehen zorroztasuna eta diziplina zen oinarria, baina pixkanaka errealitate hori ere aldatuz joan da. Alde horretatik guk ere gure ekarpena egin dugula uste dut, istorioak direla, abestiak direla, muxuak direla: hasiera hasieratik hasi ginen muxuak banatzen, besarkadak ematen, hitz goxoak esaten, “maite zaitut” abestia ere egin genuen...

Egia da, agian, pailazo batek errazago esaten eta egiten dituela horrelako gauzak; horregatik, hasieran, Joxe Marik Porrotxi dena eman zion hau jaio zenean: bere hizkera, bere ibilera, berak pentsatzen eta sentitzen zuena. Gero, Porrotx berea osatzen joan zen heinean, Joxe Marik ere Porrotxengandik gauza asko jaso zituen. Porrotx hitz goxoak botatzen hasi zenean eta funtzionatzen zuela ikusi zuenean, Joxe Marik ere berdina egitea pentsatu zuen. Gaur egun, emozioak eta sentimenduak geroz eta garrantzia handiagoa hartzen ari direnez, hauek azaleratzea errazagoa egiten zaigula deritzot. 

Emozioei garrantzi handia ematen diezu. Hezkuntzan Behar adina lantzen direla

uste alduzu?

Garai batean, ikasteko modua “A, B, C” zen eta lan egiteko besterik ez ziren prestatzen; orain, ordea, gaitasunen, emozioen munduan sartzen ari dira eta norberak bere burua ezagutzeari ematen zaio garrantzia. Uste dut onerako edo txarrerako emozioak oso garrantzitsuak direla pertsonentzat, horregatik lantzen badituzu, kanporatzen badituzu, onuragarria izango da, gustura biziko zarelako. Guztiok sentitzen ditugu poza, alaitasuna baina baita inbidia, haserrea... ere; baina horiek erreprimitu baino gure emozioen mundu hori ezagutu behar dugu eta ulertuta zer sentitzen dugun, nola sentitzen garen eta zergatik, ikusi beharko dugu nola egin dezakegun lortu nahi dugun hori lortzeko, sentitu nahi dugun hori sentitzeko

eta gure emozioekin modu partekatu batean bizitzeko. Modu honetan izango baikara zoriontsu bai gu eta baita gure ingurukoak ere.

Pailazoak elkartearen aurpegia zarete, baina atzetik beste hainbat lan eta pertsona daudela ikusi dugu. Zer nolako harremana dago lanean ari zareten guzti horien artean?

Esan beharra daukat, gure taldearentzat eta guretzat pertsonalki elkarteekin izandako harremana oso aberatsa izan dela. Jende asko ezagutu dugu bere txikitasunetik asko ematen ari dena eta hori zabaltzea oso garrantzitsua dela deritzogu.

Mundura zoriontsu izateko etorri gara etahorrek honako baloreekin zerikusia du: osasuntsu bizitzea, naturarekin bat, nolabait ere gauden munduan aurrera egitea, komunikatzen, kultura ezberdinak elkarrekin, elkartasunez; izan ere, guk osotasunean ikusten dugu dena. Gure abesti batek esaten duen bezala, “eman eta jaso, jaso eta eman elkartasuna da hori; eman eta jaso, jaso eta eman, ba al dago ederragorik?. Euskal Herria, euskara eta irria”. Hori da, ematea eta jasotzea.

Dena den, badakigu askotan errazago gertatzen zaigula ematea jasotzea baino. Agian, heziketagatik, betidanik esan baitigute lagunei eman egin behar zaiela, baina eskatu behar

denean asko kostatzen zaigu eskatzea. Baina egia esan, bizitza honetan eta mundu honetan, ematea zein jasotzea tokatuko zaigu, eta hala egiten badugu, askoz hobeto biziko gara.

Azken finean, laguntza jasotzeak eta emateak asko betetzen gaitu. Guretzat oso garrantzitsua izan da gai hau talderako eta horrela lan egiteak gure ibilbidean gero eta indar handiagoa izatea ahalbidetu digu.

Jende askorekin lan egin duzula ikus dezakegu. Esango zenuke lan boluntarioak egiten dituztenenen artean ezaugarri finko batzuk dituen jendea dagoela?

Euskal Herrian zorte handia dugu; nahiz eta gure herria txikia izan, ikus dezakegu lan boluntarioak egiten ari direnen portzentajea handia dela: odol emaileak, gauza ezberdinen alde gauza asko egiten dituztenak eta abar. Egia esan, profil askotako jendea dago. Boluntariotza lan, talde, militantzia eredu zehatzagoak edo klasikoak eman izan dira: naturistak, internazionalismo gaiarekin... Baina horretaz gain, gizarte mailako gai sozial oso ezberdinak daude eta askoezezagunak, horietan jende asko ari da lanean. Talde asko ezezagunak dira txikiak direlako, gaixotasun horrek jende oso gutxi ukitzen duelako, mediatikoak ez direlako... ez dira ikusten, baina hor ere milaka jende dago batean edo bestean

kolaboratzen.

Orduan, profila oso ezberdinetarikoa da eta motibazioa ere askotarikoa da, baina azken finean guztiak pertsonak gara eta nahiko antzekoak hala iruditzen ez bazaigu ere. Bizitzari aurre egiterakoan, bizitzari zentzua aurkitu nahi diogunean eta bizitza bakarra daukagunean gure buruarekin gustura sentitzen saiatzen gara. Guzti hau egiteko, ordea, elkarrekin egoteko beharra dugu bai fisikoki baita emozionalki ere; honela hartzen baitiogu zentzua bizitzari, konpartitzen dugunean.

Esan duzu jende asko dagoela laguntza emateko prest. Baina azken urteotan ikusten al da jendearen inplikaziomailahandituz doala?

Asko esaten da mundu globalizatu batean bizi garela eta beraz, indibidualismoaren aroan, baina ez nago ziur. Argi dago, egungo gizartean inposatzen ari zaizkigun ereduei begiratzen badiegu bai komunikabideetatik bai telebistatik baita zentro komertzialetatik ere, transmititzen dizkiguten baloreak, nagusiki, kontsumoa, itsura eta konpetentzia direla. Honek, norbera bere buruaz arduratzera, indibidualismora eta kontsumora bultzatzen gaitu.

Egia da honakoa hor dagoela eta ikusten dugula. Baina gaur egun, Euskal Herrian dauden gazteak ikusirik oso pozik nago. Nire garaian gu ginenarekin alderatzen badut, esan beharra dago denetarik dagoela, bai orain eta bai lehen; baina orokorrean, gaur egun, Lasarte-Oriako gazteak ikustea besterik ez dago. Nik batzuetan esaten dut “txikitan ostikoak baloiari eta handitan munduari” ematen zaizkiola. Baina egia da antzerkia dela, dantza, musika, bertsolaritza, Jalgune... jendea ikasten ari dela.

Agian, pailazoa naizelako, “txuri beltzean jasotzen duguna eta koloretan transmititzen saiatzen gara” ikusten ditugun gauza polit horiek zabaltzen zaiatzen gara eta askotan arazoez hitz egitea baino, pailazoei gehiago gustatzen zaigu guk nahiko genukeen munduaz hitz egitea. Horregatik, gure istorioak beti amaitzen dira ongi.

Hau guztiagatik begirada oso garrantzitsua da, egia da, gaur egun, badagoela korronte nagusi bat eramaten zaituena. Baina mundua puzzle bat da eta bi aukera daude: pieza eta kolore gutxikoa (txuri beltza) egiten dugu, edota puzzle hori pieza askotakoa eta kolore askotakoa; gurea hor tartean dagoelarik. Puzzlea bi piezatakoa oso erraza eta oso aspergarria da egiten, baina puzzle bat pieza askotarikoa eta kolore asko dituena beste gauzabat da, gauza asko ikus baitaitezke bertan, esaterako: hizkuntzak, nortasuna, baloreak… eta honakoa oso garrantzitsua da. Izan ere, mundua koloreztatzeko jende asko ari da lanean.

Nabari da zure hitz egiteko moduagatik egiten duzun hori maite duzula. Hau egia al da?

Bai, gure lana oso esker onekoa da eta batzuetan konplexu pixka bat ere ematen digu. Saioa amaitzen dugunean, orduak ematen ditugu muxuak eta hitz ederrak banatzen. Batzuek

esaten digute pazientzia handia izan behar dugula eta guk esaten dugu “ ze pazientzia? Hau txollo bat da”. Zure lana amaitu eta “ze polita zaren”, “ilargia baino politagoa”, “zu zara politena”, “aurrekoari ere esan diozu! Bai, baina orain benetan zu zara!”, “badakizu inoiz ez didatela horrelakorik esaten? Ba etorri berriz ere eta esango dizut 1000 aldiz”.

Oso esker oneko sentitzen gara eta horrek zuk egiten duzuna pixka bat erlatibizatzera eramaten zaitu. Denok inurriak gara, jarri Pasealeku Berrian itsasoari begira hau haserre dagoenean eta jabetuko zara zeinen txikia zaren. Egia esan, oso txikiak gara. Gure kasuan, denetarik egongo da, gure lana gustatzen ez zaiona, txarrak garela esango duena, baina maitasun asko jasotzen dugu eta horrek izugarri gozarazten digu. Gainera, besteen lana ere baloratzera eramaten zaitu.

Nire ustez, denak gara beharrezkoak: kale garbitzaileak, tabernariak, komertzianteak, irakasleak… ez dagoela lanbide bat beharrezkoa ez denik. Den denak dira beharrezkoak eta egiten duzun hori maitasunez, ilusioz eta zerbait ematen ari zarenean sentsazioz egiten baduzu, hori eskertu beharra dago.

Honetaz gain, gure lana zenbat etxetara iristen den ikustea oso aberasgarria da. Asko betetzen gaitu etxean euskara jasotzen ez duten haurrengana ere heltzen garela eta eurak gugana hurbiltzeko egiten duten esfortzua ikusteak. Adibide polita Bizkaian gertatutakoa izan zen, ume baten marrazkian hauxe irakurri ahal izan nuenean: “Porrotx nire lagun hobetoagoa zara”. Honakoa ikusirik nola ez dut nire lana maitatuko!

Ikusten dugu lan boluntarioetan esperientzia asko bizi izandakoa zarela. Jendea animatuko zenuke lan horiek burutzera?

Nik uste dut jendea mundu horretan badabilela. Hala ere, guk Irrien Lagunak Klubean elkartasuna antolatu nahi dugu, aipatzen ari garen gizarte mailako elkarte txiki eta anitz horiei begira.

Errealitate horiei begira boluntario sare bat sortu nahi dugu, nahi duenak zerbait eskaintzeko aukera izan dezan, adibidez, bisita bat ospitalean. Horrelako gauzak antolatu gabe daude. Seguruenik norbaitek horrelako zerbait egoteko prest egongo ginatekeen galedu ezkero, baietz esango genuke. Guk bolondres sare honekin euskaratik, gure hizkuntzatik, errealitate horiengana iritsi nahi dugu, haien balio handiko lana jaso eta zabaldu eta gu haientzat bozgorailu bat izan, haientzat ere zerbait baliagarria izan.

Enpatiatik ere iritsi egin behar dugu, alaitasunetik, alaitasuna eta maitasuna arma handiak dira, indar handia dute, baita elkartasunak ere. Baina honakoa modu partekatu batean eta elkarlanean egitea ezinbestekoa da, gu egunen batean ez gara egongo, baina proiektua bai, hori nahiko genuke behintzat.

Azken finean, bizitza bat da, jaiotzen garenetik hiltzen garen arte eta beraz, haurrik ez duenari ere axola behar zaio haurrei ematen zaien heziketa nolakoa den, zein irakaskuntza daukagun.